مرحله هفتم: ارائه طرح درس مربوط به لحن و شروع کار روی فصل اسم

بسم الله الرحمن الرحیم

 

 باتوجه به اینکه کار روی طرح درس لحن تا حد قابل قبولی به اتمام رسید (البته کار تدوین و اضافه کردن فعالیتها به لحن همچنان ادامه دارد)، کار بر روی تبیین و آمادگی برای ورود به بخش "اسم" از کلام شروع شد.

در این قسمت به این نکته توجه شود که کودک چند سال بعد از اتمام دوره اول رشد ، به تکلیف می رسد و می بایست با کلماتی که به تکلیف و احکام الهی ارتباط پیدا می کند آشنا باشد و در دایره واژگانی او وجود داشته باشد . با توجه به این غایت برای آموزش کودک در بخش اسم می بایست به دنبال واژگانی باشیم که کودک در انتهای دوره اول باید به آنها آگاهی داشته باشد و آن اسامی را در بازه سنی دوره اول به تدریج و به اقتضاء سنی او به او آموزش دهیم.

ان شالله تا جلسه بعد بر اساس دعای کامل حضرت زهراء و سوره مبارکه نور عناوین اسم هایی که کودک در هفت سال اول بایستی یاد بگیرد استخراج شود.

 

 

صوت جلسه نهم  طرح درس نویسی پیش دبستان با موضوع "اسم" 

 

 

کارهای انجام شده تا به حال برای طرح درس های لحن :

لحن دعایی 

لحن تعجبی

لحن سوالی

لحن امر و نهی و خبری

لحن تشویقی

لحن بازدارنده

 

 

 

مرحله ششم : جلسه ارائه و رفع ابهامات در مورد لحن ها و فعالیت های آن ها

بسم الله الرحمن الرحیم

به برکت تقسیم کار و متمرکز شدن افراد روی کارهای ثابت ، کار طرح درس نویسی بر اساس فصل لحن از کتاب "طیب سخن" به علمیاتی شدن نزدیکتر شد.

سرگروه هایی که لحن های دعایی، تعجبی، امری و خبری، تشویقی و توبیخی را در نظر گرفته بودند با سعی فراوان و کمک از دوستان دیگر مشغول تببین لحن مربوط به کار خود و طراحی فعالیت بودند و برای ارائه روند کارهای خود و رفع ابهامات جزیی از لحن ها درخواست جلسه ای کردند که استاد موافقت نمودند و کمی در رابطه با لحن ها و درستی یا نادرستی روند کارها توضیح ارائه دادند. 

پس از این جلسه، همسر استاد بزرگوار، خانم ادیب ،که خودشان تجربه سالها کار و فعالیت با کودکان را داشتند به یاری شتافتند و از فرصت های خوبی برای ضبط کردن صوتهایی در مورد تببین لحن های موجود از استاد کمک گرفتند و به گروه منتقل کردند .

این ایده ضبط کردن توضیحات لحن های مختلف توسط خانم ادیب باعث شد تصویر واضح تری از مفهوم لحن ها در ذهن ها نقش ببنند و کار برای گروه ها راحت تر بشود .

 

صوت جلسه ی هشتم طرح درس پیش دبستان

(سوم بهمن ماه 98)

 

صوت هایی  در مورد لحن های مختلف که به همت خانم ادیب از استاد اخوت ضبط شده است:

صوت لحن دعایی و درخواست

صوت لحن شادی

صوت فعالیت های لحن شادی

صوت لحن تشویق و توبیخ

صوت لحن پرسشی

گزارشی از روند کار گروهی از اعضاء پیش دبستان

بسم الله الرحمن الرحیم

یا عالی بحق علی(ع) و یا فاطمه بحق فاطمه(س)

 

تلاش های جمعی گروهی شامل افرادی از کارگروه پیش دبستان:

در ابتدا به منظور نوشتن طرح درس لحن ، در زمان برگزار نشدن کلاس با همکاری هم پیش نویس و چارچوبی بر اساس سه اصل موجود در نمودار های فصل لحن از کتاب طیب سخن نوشته شد

اصول سه گانه که می توان آنها را با تفصیل دادن به شیوه های آموزش تبدیل کرد این موارد است:

1. ایجاد محیطی شامل رفتارهای باپروای اطرافیان
2. ایجاد محیطی شامل گفتارهای حکمت آمیز اطرافیان
3. استفاده از لحن های طیب و مناسب و آموزش آن به کودک

که این پیش نویس طرح درس شامل کتابچه های ضمیمه ای در مورد احکام ، مسائل پزشکی ، روابط همسران و ... نیز بود که هدف اصلی اش اقناع باوری والدین برای ابراز رفتارها و گفتارها و لحن های طیب در برخورد با خودشان و کودک بود.

البته به دلیل گستردگی و نداشتن بازه های زمانی و فعالیت محور نبودن آن مورد پسند استاد نبود و از ادامه کار به آن نحو صرف نظر شد.(فایل این پیش نویس و نظر تفصیلی استاد نسبت به آن در پست خروجی ها موجود است)

 

پس از این کار تلاش ها با در نظر گرفتن فعالیت محور بودن و کاربردی بودن طرح درس ادامه پیدا کرد.

تلاش های دیگری به صورت پراکنده انجام شد که آن ها نیز مطلوب استاد نبودند (فایلها و نظرات استاد در پست خروجی ها موجود است ) شامل:

نمونه طرح درس شامل لحن و دسته فعالیت های مربوط به لحن ها

نمونه طرح درس شامل  لحن ها و دسته فعالیت ها در بازه زمانی کوتاه

تعریف انواع لحن ها و نمونه فعالیت برای یک هفته با نیم نگاهی به ادعیه روزانه حضرت زهرا(س)

 

 پس از توضیحات استاد محترم در مورد فایلها و اصرار ایشان به برگزاری جلسات مباحثه و هم نظر شدن در درون گروه ها و پس از آن برگزاری جلسه ششم کلاس و رفع کمی از ابهامات، کار طرح درس نویسی بر اساس مراحل زیر پی گرفته شد.

1. کشف انواع لحن ها
2. تعریف لحن ها و کارکرد آنها
3. توزیع لحن ها در زمانبندی های مختلف به صورت طرح درس شامل فعالیت

سوالات و ابهامات زیادی باقی ماند مبنی بر اینکه منبع ما برای احصاء لحن ها و تعاریف آن ها و زمانبندی آن چیست که استاد جواب مشخصی ندادند و انتظارشان از ما پی گیری و مباحثه و پژوهش در این مورد بوده .

فعالیت هایی نیز در همین راستا انجام شد که فایل خروجی ها و نظرات استاد در پست خروجی ها آمده است.

کارهایی شامل:

احصاء انواع لحن ها و گسترش آن ها با استفاده از مشاهده میدانی

تعریف و کارکرد لحن ها با استفاده از تعریف عرفی

تعریف و کارکرد لحن ها با استفاده از واژه های قرآنی و واژه های نزدیک به آنها با جستجو در قرآن و واژه نامه التحقیق

فایل شامل تجمیع سوالات پیش آمده در حین کار

 

پی نوشت: به دلیل اینکه خروجی ها از اتقان کامل برخوردار نیست با عرض پوزش آن ها را در پست رمز دار قرار داده ایم . در صورت نیاز به داشتن رمز ، به مسئولین کارگروه پیام بدهید یا در همین پست، پیام بگذارید تا رمز خدمتتان تقدیم شود.

ادامه ی مرحله چهارم از روند طرح درس نویسی پیش دبستان : جلسه رفع ابهام در مورد طرح درس لحن

بسم الله الرحمن الرحیم

 

در پی تلاشهای افراد و به ثمر ننشستن این تلاشها، جلسه ای دیگر به منظور رفع ابهام و توضیحات بیشتر در مود طرح درس مورد نظراستاد تشکیل شد.

طرح درس مورد نظر استاد و روند پژوهشی برای رسیدن به آن ، شامل تلاش برای بدست آوردن انواع لحن ها و تعریف و کاربرد آنها و توزیع همراه با زمانبندی آن در مراحل سنی کودک است .

قرار بر آن شد طرح درس از تولد کودک تا سن 6 سالگی را پوشش دهد و مخاطب آن نیز والدین مخصوصا مادر باشد . پس از نوشتن طرح درس برای والدین ، در مراحل بعدی طرح درس لحن خطاب به مربی نیز نوشته خواهد شد ان شالله.

به این معنی که ابتدا می بایست انواع لحن ها را شناسایی کنیم، حدود و تعاریف و نقطه تمایز و کاربرد آنها را کشف کنیم و بر اساس نیاز کودک در بازه های سنی مختلف بوسیله ی فعالیت های مختلف طرح درسی با زمانبندی مشخص ارایه دهیم .

پس از این جلسه تیمی شامل افراد علاقه مند به پژوهش در این زمینه تشکیل شده و مشغول پژوهش و بحث و گفتگو پیرامون مطالب گفته شده زیر نظر استاد اخوت هستند.

صوت جلسه ی ششم طیب سخن از سایت مدرسه قرآن و عترت دانشگاه تهران

مرحله ی چهارم از روند طرح درس نویسی پیش دبستان: ورود به اجزای کلام ، اولین جز از کلام ، لحن

بسم الله الرحمن الرحیم

 

با عبور از سند کوک و نیم نگاهی به معیارهای رشد در هفت سال اول ، جلسات به نوشته شدن متن طرح درس  بر اساس اجزای کلام نزدیک می شود .

قرار بر این بود که تا قبل از برگزاری جلسه ، افراد به قسمت لحن از کتاب طیب سخن مسلط شده باشند به همین منظور افراد می بایست فایلی شامل پاسخ به سوالات در مورد لحن را تا قبل ازجلسه آماده کرده و به عنوان تکلیف ارسال می نمودند.

سوالات بخش لحن:
۱. لحن چیست؟
۲. لحن و القا کجای کلام است؟
۳. نقش رفتارها در لحن چیست؟
۴. چگونه انتقال پیدا می‌کند؟
۵. چگونه تشدید یا تضعیف می‌شود؟ مثبت یا منفی
 

جلسه با توضیح و تفصیل لحن آغاز شد و از حاضرین درخواست شد در همان جلسه طی 10 دقیقه طرح درس مختصری برای سنین مختلف در دوره اول رشد بر اساس لحن طراحی کنند و پس از انجام آن در مورد آنها به بحث و گفتگو پرداخته شد .

چارچوب این طرح درس بر اساس جدولی شامل مبنا، روش و فعالیت های مربوط به آموزش لحن در بازه های سنی 1 ساله از بدو تولد تا 6 سال است.

با جهت دهی های استاد اخوت ، مشخص شد این طرح درس در بهترین حالت خود بر اساس نمودار های فصل لحن ازکتاب طیب سخن می بایست نوشته شود.

براساس این نمودار ، مبنای طرح درس ما ایجاد بستر من و پرورشدهنده ی استقلال کودک باید باشد و روشها نیز براساس نمودار تفصیل سه مولفه زیر است :

از بدو تولد: محیط کودک شامل رفتارهای امن و باپروای اطرافیان 

از دمیده شدن روح در جنین : محیط کودک شامل رفتارهای امن و باپروای اطرافیان + محیط کودک شامل گفتارهای حکمت آمیز اطرافیان و دوری از بیهوده گویی و سخنان زشت و ناروا

از تکلم کامل کودک : رفتارهای امن و باپروا+ محیط کودک شامل گفتارهای حکمت آمیز اطروفیان و دوری از بیهوده گویی و سخنان زشت و ناروا + استفاده از لحن های مناسب و با کرامت و آموزش آن به کودک

از اعضای کلاس خواسته شد تا هفته ی آینده بر اساس مطالب گفته شده طرح درسی تفصیلی بنویسند .

 

صوت جلسه ی پنجم طیب سخن از سایت مدرسه قرآن و عترت دانشگاه تهران

مرحله سوم از روند طرح درس نویسی پیش دبستان : معیارهای تربیتی هفت سال اول با مراجعه به سند کودک

بسم الله الرحمن الرحیم

 

گام سوم از روند طرح نویسی پس از تبیین کلام و عربی بودن آن و شاخص های مربی گری ، تسلط بر روی معیارهای دوره ی اول رشد که در سند کودک موجود است بود به همین دلیل جلسه ی سوم بر بحث و نظر و سوال در این موارد گذشت .

نتیجه آنکه برای روشن شدن مسیر و عدم انحراف در مواجهات با کودکان و مسایل مربوط به آن ها بهنر است مقاصد تربیتی انسان که در قرآن با ترکیب لعل به کار رفته و شامل موارد زیر است شناخته شده و معیار و میزان حرکت خود را این موارد و رسیدن به آن قرار دهیم.

این موارد شامل : تفکر ، رجوع به عقل ،دستیابی به شکر ، هدایت ، ذکر، تقوا ، رحمت و فلاح است که در سند کودک به اختصار در مورد آنها توضیح داده شده . 

با استقبال اعضای کلاس از تفصیل و توضیح و کار بیشتر بر روی این معیارها قرار بر این شد جلساتی به تبیین این موارد پرداخته شود که این موضوعدر جلسه چهارم با سند خوانی و توضیح و تفصیل استاد از روی متن سند همراه بود .

 

صوت جلسه ی سوم طیب سخن از سایت مدرسه قرآن و عترت دانشگاه تهران

صوت جلسه ی چهارم طیب سخن از سایت مدرسه قرآن و عترت دانشگاه تهران

 

مرحله ی دوم روند طرح درس پیش دبستان : فهم حقیقت کلام و فهم معیارهای تربیتی در دوره اول رشد

بسم الله الرحمن الرحیم

 

همانطور که قبلا درمورد روند کار و غرض برگزاری جلسات طیب سخن صحبت شد ، قرار بر این بود که این سلسله جلسات به نوشته شدن طرح درس پیش از دبستان منتهی شود به همین دلیل جلسه ی دوم طیب سخن با یک هفته تاخیر برگزار گردید تا متن مورد نظر استاد در مورد محوریت کلام و فرم ارزیابی درستی توسط اعضای کلاس تولید شود.

در جلسه ی دوم استاد اخوت پیرامون عربی و فطری بودن کلام قرآن و اثرگذاری تربیتی آن توضیح دادند.  سپس در مورد کلام و حقیقت گسترده ی آن  که محدود به سخن گفتن نیست و حتی رفتار را نیز در بر می گیرد توضیحاتی ارایه نمودندو مصادیق آن در محیط خانه و مهد را نیز کمی بسط دادند.

سخن تا جایی پیشرفت که انواع پیامهای گفتاری و رفتاری و اولویت اثرگذاری برخی بر دیگری مشخص شد . اینکه کودک در هفت سال ابتدایی زندگی خود چه پیامهایی را باید از والدین و محیط دریافت کند و ملاکهای آن چیست با ارایه یکی از ملاک ها بیان شد و قرار براین شد حاضرین برای جلسه آینده اصول و معیارهای دوره اول رشد را از سند کودک خوانده و طبق فهم خود اولویت بندی کنند .

تکلیف :
۱. مطالعه و بررسی معیارهای رشد در سند کودک و اولویت‌بندی آن‌ها(کدام‌ها را می‌فهمید و می‌پذیرید)
۲. مطالعه و پذیرش سیر شکل‌گیری کلام در کتاب طیب‌سخن(بخش فاتحه)

 

صوت جلسه ی دوم طیب سخن در سایت مدرسه قرآن و عترت دانشگاه تهران

مرحله ی اول روند طرح درس نویسی پیش دبستان : محوریت کلام در طرح درس و تبیین شاخص های مربی گری

بسم الله الرحمن الرحیم

 

گام اول : کلام ، محور آموزشهای دوره اول رشد 
استاد اخودت در جلسه ی اول کلاس! در مورد اینکه کلام چیست و چرا مبنای آموزشهای دوره اول باید کلام باشد بر اساس کتاب طیب سخن توضیحاتی ارایه دادند و از افراد حاضر در کلاس خواستند که برای جلسه ی بعد، متنی به عنوان مقدمه ی طرح درس، شامل تبیین چرایی محور قرار دادن کلام در آموزش های پیش از دبستان بنویسند .

گام دوم : فرم ارزیابی مربی تراز قرآنی 

در همین جلسه در مورد مقدمات کلام و اینکه چه چیزهایی کلام یک فرد را می سازد بر اساس نمودارهایی از کتاب طیب سخن بحث کردند. ایشان هر کدام از این مولفه ها(حواس ، ادراکات، عواطفو توجهات، نطق و قول) را به اختصار توضیح داده و در مورد استاندارهای مربی گری بر اساس این مولفه ها کمی صحبت کردند . در پایان هم قرار بر این شد که دومین قدم در این مسیر نوشتن فرم ارزیابی مربی بر اساس مولفه هایی که کلام را تشکیل می دهد باشد .

 

تکلیف جلسه اول:

۱. نوشتن ۲،۳ صفحه دلیل برای محوری آموزشی قراردادن کلام
۲. تهیه پرسشنامه بررسی و انتخاب مربی طراز قرآنی (مهد).
۳. مطالعه کامل کتاب طیب سخن تا صفحه ۲۸.

 

 

لینک جلسات طیب سخن در سایت مدرسه قرآن و عترت(ع) دانشگاه تهران

متن به روز جلسات طیب سخن

صوت جلسه ی اول طیب سخن در سایت مدرسه قرآن و عترت دانشگاه تهران

 

 

لینک تمرین های حاضرین در کلاس طیب سخن

 

قصه از کجا شروع شد ....

بسم  الله الرحمن الرحیم

یا عالی بحق علی (ع) و یا فاطر بحق فاطمه (س)

کارگروه پیش دبستان یکی از کارگروه های مدرسه قرآن و اهل بیت علیهم السلام است که وظیفه ی اصلی آن تولید طرح درس برای کودکان 2 تا 7 سال بر اساس دوره های رشد اجتماعی و ارایه آن به خانواده ها و مهدکودک هاست .
با تلاشهای افراد حاضر در کارگروه پیش دبستان طرح درسی آماده شد که علی رغم زحمات زیاد و پربار بودن طرح درس، از طرف استاد اخوت تایید نشد .
دلیل اصلی تایید نشدن این طرح درس، تک بعدی دیدن معنای کلام و محدود کردن این حقیقت به سخن گفتن در تمام طرح درس بود . و از آنجایی که محور همه آموزش ها در طرح درس ، کلام در نظر گرفته شده است ، این نقص در تعریف ، آموزشها را نیز دچار نقص می کند . 
برای رفع این نقص استاد اخوت پیشنهادی دادند مبنی بر اینکه در مرحله ی اول تعداد محدودی از اعضای کارگروه به کمک خود استاد، وقت و تمرکز خود را بر فهم عمیق و گسترده ی کلام گذاشته و در مرحله ی بعد فهم خود را به دیگر اعضا منتقل کنند و طرح درس بر اساس فهم عمیق از حقیقت کلام صورت گیرد . 

برنامه ریزی ها انجام شد و قرار شد جلساتی مبنی بر فهم عمیق کتاب طیب سخن با حضور استاد اخوت برگزار شود
 از آنجایی که در مدرسه ی قرآن غیر از کارگروه پیش دبستان افراد و گروه هایی دیگر نیز در حوزه ی کودک مشغول فعالیت هستند ، بنا شد وجود جلسات تخصصی طیب سخن را به اطلاع عموم افراد مدرسه برسانند تا از تمام ظرفیت های توانمند مدرسه در این حوزه برای نوشتن طرح درسی مطلوب و کاربردی استفاده شود.
 در پی این اطلاع حدود 70 نفر برای حضور در این جلسات! (کلاس) ثبت نام کردند که عملا با این تعداد جلسات به کلاس تبدیل می شد و کار از هدف اصلی خود خارج می شد . پس تصمیم جدیدی برای غربال افراد گرفته شد و شرط حضور در کلاس نوشتن دو طرح درس بر اساس فصل لحن کتاب طیب سخن قرار داده شد که تعداد افراد به حدود 30 نفر کاهش پیدا کرد که البته باز هم این تعداد مطلوب جلسات طرح درس نویسی نبود.
علی ای حال کلاس  با محوریت کتاب طیب سخن و با ارایه استاد اخوت آغاز شد ...